گزارش مركز اسپرت؛
صفر تا صد اجرای پروژه كنترل چاقی دانش آموزان
مرکز اسپرت: مدیرکل دفتر تربیت بدنی و کارهای ورزشی در فروردین 99 اعلام نمود که 22 درصد کودکان ایرانی کم تحرک و گرفتار اضافه وزن هستند. و این تازه قبل از اثرات شیوع ویروس کرونا بود.
خبرگزاری مهر - گروه جامعه: ۲۷ مردادماه ۹۹ بود که از طرف وزیر آموزش و پرورش دستورالعمل پروژه «کنترل وزن و چاقی دانش آموزان» ابلاغ گردید. امروز مراسم اختتامیه این طرح برگزار شد و تفاهمنامه ای نیز میان سه وزارت خانه آموزش و پرورش، بهداشت و ورزش و جوانان منعقد شد. طرحی که حالا مهرزاد حمیدی معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش می گوید اجرای دوسالانه اش می تواند به تهیه نیمرخ توده بدنی افراد جامعه کمک نماید و آنطور که وزیر بهداشت در این اختتامیه گفت «اگر چاقی جایگاه ویژه ای در مرگ در اثر بیماری های غیرواگیردار دارد»، این اطلاعات بسیار کاربردی خواهد بود. حتی وزیر بهداشت در همین نشست امروز اذعان کرد که در طول انتشار کرونا در کشورمان علت فوت کودکان و نوجوانان در اثر کرونا بیماری های زمینه ای و چاقی بوده است.
تقریباً از فروردین ۹۹ بود که با ابتکار معاونت تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش طرح کوچ یا همان کنترل چاقی دانش آموزان شروع شد؛ هر چند پیش زمینه تمرکز و توجه به پدیده چاقی در بین دانش آموزان قدمتی بیشتر دارد و بارها معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش و وزرای آموزش و پرورش بر آن تاکید داشتند و هشدار می دادند اما شاید کرونا و بی تحرکی دانش آموزان نشسته پای تبلت و گوشی و آموزش مجازی مزید بر علت شد تا این طرح کلید بخورد.
محمد جعفری مدیرکل دفتر تربیت بدنی و فعالیتهای ورزشی در همان فروردین ۹۹ اعلام نمود که ۲۲ درصد کودکان ایرانی کم تحرک و گرفتار اضافه وزن هستند. و این تازه قبل از اثرات انتشار کرونا بود.
جعفری با بیان تعدادی از آمارهای وضعیت سلامت کشور برمبنای آخرین تحقیقات و شواهد است، همان روزها اعلام نمود: ۶۰ درصد مردم ایران گرفتار وزن بالا و چاقی، ۳۷ درصد از ایرانیان گرفتار فشارخون، بیش از ۵۶ درصد مردم ایران گرفتار کم تحرکی، بیش از ۴۶ درصد مردم ایران دارای کلسترول بالا و۱۰ درصد مردم ایران مبتلا به دیابت هستند.
وی اضافه کرد: طبق آخرین پایش چاقی در سنین ۱۰ تا ۱۴ سال خطر ابتلاء به چاقی در بزرگسالی را ۲۲ برابر می کند. پس این دغدغه که کم تحرکی موجب اضافه وزن دانش آموزان می شود، وجود دارد و در این شرایط بیشتر هم هست چونکه عوارض زیادی همچون خطر ابتلاء به دیابت و بعضی سرطان ها را افزایش و موجب بیماری قلبی عروقی، کبد چرب، اختلالات فیزیولوژیکی، ناتوانی جسمی، کاهش عزت نفس، تداوم چاقی در طول عمر و اختلال خواب در افراد نیز می شود.
تابستان ۹۹ کلید طرح کوچ زده شد
مهرزاد حمیدی نخستین بار ۱۵ مرداد بود که خبر از اجرای طرح کوچ داد. او که در خبرگزاری مهر حضور داشت در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: سال آینده امکان دارد فعالیتهای ما در کلاس ها در حوزه تربیت بدنی کمی تحت تاثیر شرایط کرونا قرار بگیرد و برای همین ما فعالیت عمده خودرا به سمت نتیجه محوری برده ایم به این معنا که می خواهیم کودکانی با تناسب اندام و سلامت داشته باشیم و برای همین پروژه کنترل چاقی را از مهر تا اسفند اجرا می نماییم. در این پروژه ۱۴ میلیون دانش آموز را در مهر و آبان مورد سنجش قرار می دهیم و BMI (اندازه گیری شاخص توده بدنی) دانش آموزان را می سنجیم و اگر عدد قرمز شد بوسیله والدین آنرا دنبال می نماییم. در اسفندماه نیز باردیگر BMI ۱۴ میلیون دانش آموز را می سنجیم تا ببینیم مداخله ای که از آذر تا اسفند انجام داده ایم موثر بوده است.
حمیدی (تابستان ۹۹): سال آینده امکان دارد فعالیتهای ما در کلاس ها در حوزه تربیت بدنی کمی تحت تاثیر شرایط کرونا قرار بگیرد و برای همین ما فعالیت عمده خودرا به سمت نتیجه محوری برده ایم به این معنا که می خواهیم کودکانی با تناسب اندام و سلامت داشته باشیم و برای همین پروژه کنترل چاقی را از مهر تا اسفند اجرا می نماییم
معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که این سنجش و مداخلات خصوصاً با عنایت به احتمال تعطیلی مدارس در ماه هایی از سال تحصیلی بعد چگونه رخ خواهد داد، بیان نمود: آموزش والدین با اهمیت ترین کاری است که ما انجام می دهیم. هم مربیان ورزش و سفیران سلامت و هم معلمان ابتدایی آموزش دیده اند که بتوانند این BMI را بسنجند و اعلام کنند. اگر کلاسی تشکیل نشد هم ما کلیپ هایی را آماده کرده ایم تا به والدین و حتی خود دانش آموزان این امکان را می دهد که BMI را بسنجند.
وی افزود: ما برنامه های گروهی و انفرادی مداخله را پیش بینی کرده ایم. همه مربیان ما می شوند مشاوران در این عرصه و آموزش خانواده ها برای مداخله موثر با اهمیت ترین راه حل ما برای کنترل چاقی در بین بچه هاست. در نهایت پروژه را بگونه ای برنامه ریزی کرده ایم که بتوانیم در اسفند نتیجه مطلوبی را به دست بیاوریم چون چاقی یکی از لطمه های جدی در بین کودکان ماست و باید عزمی همگانی برای کنترل آن داشته باشیم تا از لطمه های جدی جسمی و روانی که این مورد به کودک و نوجوان وارد می نماید جلوگیری نماییم.
۲۱.۲ درصد دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاقی اند
۲۷ مرداد دستورالعمل اجرای این طرح از طرف وزیر آموزش و پرورش ابلاغ گردید.
در بخش هایی از متن این دستورالعمل که با رویکرد ترویج سبک زندگی فعال و سالم ابلاغ گردید آمده بود: مشارکت فعال، هماهنگی اولیای دانش آموز با آموزه های اولیای مدرسه، تضمین کننده تحقق اهداف پروژه خواهد بود. به همین لحاظ بر مشارکت و همکاری متقابل والدین با مدرسه خصوصاً والدینی که فرزندان آنان دارای اضافه وزن و چاقی هستند، سفارش جدی می شود.
همچنین ذکر شده بود که: در عنوان نمودن اثرات منفی وزن اضافی و چاقی نباید بگونه ای افراط شود که به تأثیرگذاری منفی روحی دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاق بیانجامد. جمعیت هدف ما تمامی دانش آموزان مدرسه شامل افراد لاغر، دارای وزن طبیعی، وزن اضافی و چاق است که بایست مورد آموزش، مشاوره و حمایت قرار گیرند.
همچنین اعلام گردید که: با عنایت به شیوع کرونا و احتمال عدم بازگشایی مدارس در بعضی از استانها و شهرهای کشور اجرای پروژه کنترل وزن در دانش آموزان با همکاری معلمان، والدین و دانش آموزان و پیگیری بوسیله سامانه شاد و فضای مجازی مطابق دستورالعمل امکان پذیر خواهد بود. این پروژه با همکاری عوامل مدرسه (مدیران، معاونان، دبیران، آموزگاران و مراقبین سلامت مدارس) انجام پذیر است، از اجرای آن بصورت برون سپاری خودداری گردد.
۵۹.۳۱ درصد جمعیت کشور گرفتار اضافه وزن بالا و چاقی هستند و افراد زیادی جانشان را به دلیل بیماری های ناشی از چاقی از دست می دهند. ۲۱.۲ درصد دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاقی اند. ۱۴ درصد نوآموزان چاق اند و اضافه وزن دارند. یکی از مسائلی که باید در دوره پیش دبستانی مورد توجه قرار بگیرد کنترل وزن است
در همان روزها بار دیگر آماری از چاقی دانش آموزان را معاون تربیت بدنی و امور سلامت وزارت آموزش و پرورش داد و اظهار داشت: ۵۹.۳۱ درصد جمعیت کشور گرفتار اضافه وزن بالا و چاقی هستند و افراد زیادی جانشان را به دلیل بیماری های ناشی از چاقی از دست می دهند. ۲۱.۲ درصد دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاقی اند. ۱۴ درصد نوآموزان چاق اند و اضافه وزن دارند. یکی از مسائلی که باید در دوره پیش دبستانی مورد توجه قرار بگیرد کنترل وزن است.
هدف گذاری کاهش ۳ درصدی اضافه وزن جامعه دانش آموزی در طرح کوچ
وی با اشاره به اینکه می خواهیم ۳ درصد از آمار دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاقی بکاهیم، افزود: زمانبندی اجرای این پروژه اول تا ۲۵ مهر برای آشنایی منابع انسانی و والدین است و از ۲۶ مهر تا ۴ آبان غربالگری و ارزیابی اولیه دانش آموزان و ثبت در سناد انجام می شود. از ۳ آبان تا ۳۰ بهمن راهنمایی، حمایت و مشاوره کنترل تغذیه و افزایش تحرک بدنی را خواهیم داشت. از دوم تا هشتم اسفند غربالگری و ارزیابی ثانویه دانش آموزان انجام می شود. از ۹ تا ۱۲ اسفند بررسی نتایج و شرکت دانش آموزان در روز نیکوکاری را داریم و ۱۴ اسفند دانش آموزان موفق یک کار خیر و نیکوکارانه را انجام می دهند و ۱۶ اسفند و روز درختکاری به شکرانه دستیابی به وزن مناسب یک نهال غرس می کنند. در فروردین ۱۴۰۰ اختتامیه طرح در هفته سلامت انجام و احکام و مدال ها توزیع خواهد شد.
در آبان ماه و در حالیکه تقریباً مشخص بود سال تحصیلی اسیر کرونا خواهد شد، معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش در افتتاح طرح کوچ با اشاره به اینکه شش نمره از نمره درس تربیت بدنی برای طرح کوچ در نظر گرفته شده است، اظهار داشت: این طرح به سامانه سناد متصل شده است.
محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش نیز در این افتتاحیه اظهار داشت: ما نیازمند به شکل گیری یک اراده جدی هستیم. در سال تحصیلی جدید فعالیتهای مادر معرض لطمه قرار گرفته است. باید با درک صحیح از شرایط پیش برویم.
حاجی میرزایی ابراز امیدواری کرد در اسفندماه آموزش و پرورش به هدفی که در این طرح تعیین شده برسد. وی اظهار داشت: تاثیراتی که در این دوره از زندگی ایجاد می نماییم پایدار خواهد بود اگر توانستیم الگویی به انسان ها برای سالم تر زندگی کردن بدهیم این الگو در سراسر زندگیشان جریان پیدا خواهد نمود. همین که خانواده الگوی تغذیه داشته باشد بر روی رفتار فرزندان تاثیر می گذارد.
آذرماه در اطلاعیه شماره یک طرح ملی کنترل وزن و چاقی دانش آموزان که از طرف معاونت تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش صادر شد اعلام گردید که اطلاعات قد و وزن ۱۲ میلیون و ۹۹۰ هزار و ۹۷۴ دانش آموز بعنوان یک بانک اطلاعاتی باارزش وارد سامانه سناد شده و اطلاعات اندک دانش آموزان باقیمانده نیز در مرحله انجام است.
در اطلاعیه دیگری ذکر شد که به دنبال همکاری تمامی فرهنگیان در طرح کوچ و نیاز به آموزش کلیه پرسنل آموزشی کشور، ۱۸ ساعت آموزش ضمن با موضوع آشنایی با بسته تحولی کنترل وزن و چاقی دانش آموزان با رویکرد ترویج سبک زندگی فعال و سالم، با کد ۹۹۵۰۶۸۱۴ برگزار شد که طی آن ۱۲ میلیون و ۵۱۷ هزار و ۹۰۲ نفر / ساعت معلم و فرهنگی، مشتمل بر مدیران، معلمین، معاونین و … مدارس کشور، تحت آموزش چگونگی مداخلات مؤثر در طرح کنترل وزن و چاقی دانش آموزان قرار گرفتند.
در این دوره ضمن خدمت، سرفصل ها و موضوع هایی چون آشنایی با عوارض چاقی و اضافه وزن در دانش آموزان، اهمیت و ضرورت طرح، راه های پیشگیری، فعالیتهای ورزشی مناسب، آشنایی با تغذیه سالم دانش آموزان، اجرا و کنترل فعالیتهای بدنی دانش آموز در منزل، فعالیتهای مدرسه ای و…، به شرکت کنندگان آموزش داده شد.
۶ بهمن ماه از طرف معاونت تربیت بدنی و سلامت دستورالعمل پروژه کنترل وزن و چاقی دانش آموزان (کوچ) به ادارات کل آموزش وپرورش استانها ابلاغ گردید.
بر اساس این دستورالعمل، مدیران مدارس مکلف به تشکیل کارگروه درون مدرسه ای با موضوع تغذیه سالم، فعالیتهای ورزشی و عضویت معلمان تربیت بدنی، مراقبان سلامت، معاون پرورشی و تربیت بدنی و… می باشند.
اجرای طرح کوچ در روزهای تعطیلی مدارس آموزش و پرورش را به هدف رساند؟
اسفندماه بود که مهرزاد حمیدی معاون وزیر آموزش و پرورش درباره اجرای طرح کوچ اظهار نمود: حالا در دوره مداخله به سر می بریم در حقیقت در این مرحله آموزش های لازم که به نیروی انسانی داده شده است مورد استفاده قرار می گیرد.
حمیدی خاطرنشان کرد: هرچند مدارس در این ایام تقریباً تعطیل بوده و مداخلات به سختی صورت گرفته است، اما بازهم گام های رو به جلو برداشتیم و می خواهیم این کار را بصورت سالانه یا دو سالانه تعقیب نماییم و روند کاهشی یا افزایشی چاقی، اضافه وزن دانش آموزان و حتی وضعیت وزن طبیعی را مورد ارزیابی قرار دهیم.
وی با تکیه بر استمرار چنین طرحی اظهار داشت: با عنایت به روند شناسی که انجام دادیم، آینده پژوهی هم در نظر گرفتیم تا وضعیت سلامت کودکان و نوجوانان کشور را هم از این حیث مورد توجه قرار دهیم در حقیقت کوچ یکی از طرح های دائمی وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته است.
معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که چه ساز و کار و تضمینی برای اجرای طرح های مداخله ای طرح کوچ در نظر گرفته شده است، بیان نمود: اصل این کار بر توجیه و آموزش خانواده ها بنا شده است ضمن آنکه نیروی انسانی در مدارس هم مورد آموزش قرار گرفتند و با کارنامه آموزشی نیمسال اول دانش آموز کارنامه طرح کوچ هم صادر می شود. در این کارنامه به اقتضای وضعیت هر دانش آموز سفارش های لازم به خانواده و دانش آموز داده می شود هرچند، چنانچه دانش آموزان در مدارس حضور داشتند فعالیتهای مداخله ای ما موثرتر واقع می شد، اما با شرایط فعلی هدف گذاری کردیم تا کار همچنان استمرار داشته باشد. در سنجش ثانویه اثربخشی کار را مورد ارزیابی قرار می دهیم تا به اهداف تعیین شده برسیم و حتی اگر امسال به این اهداف دست پیدا نکنیم این طرح تداوم خواهد داشت چونکه این کار از یک ضرورت و عقلانیت لازم برخوردار می باشد.
اما واقعیت این است که در این روزها که والدین با فشار زیادی در آموزش مجازی فرزندانشان همراه بودند انتظار این که با دقت در فرآیند سنجش و مداخله این طرح را همراهی کرده باشند و خطایی وجود نداشته باشد بسیار بعید است. گرچه پیش بردن چنین طرحی در این ایام جای تقدیر دارد اما به نظر می آید که نتوان بر خروجی این طرح با اطمینان بالایی سخن گفت اما بعنوان نقطه شروع می تواند هدایتگر مسیرهای بعدی باشد.
خروجی که امروز در اختتامیه این طرح اعلام گردید موید نیاز به توجه جدی مسئولان سلامت به حوزه سلامت کودکان و نوجوانان است چونکه سنگ بنای سلامتی در همین سنین زده می شود. در حالیکه بیشتر برنامه های سلامت محور همچون توزیع شیر رایگان یا توزیع ویتامین های ضروری کودکان تقریباً از دستور آموزش و پرورش به علت نبود منابع مالی و قبل از کرونا حذف شده بود، این نگرانی و اهتمام جدی تر به نظر می آید.
در سنجش اولیه ۱۳ میلیون و ۲۹۰ هزار دانش آموز اطلاعات BMI اشان در سامانه سناد ثبت شده است. از این میزان دانش آموز ۶ میلیون و ۵۹۵ هزار و ۳۸ نفر پسر و ۶ میلیون و ۶۹۵ هزار و ۶۸۲ دختر هستند.
در سنجش ثانویه ۱۱ میلیون و ۸۶۴ هزار و ۶۳۷ دانش آموز اطلاعات BMI اشان در سامانه ثبت گردید که از این میزان ۵ میلیون و ۶۹۸ هزار و ۷۴۴ پسر و ۶ میلیون و ۱۶۵ هزار و ۸۹۳ دختر هستند.
در سنجش اولیه درصد آمار لاغری و خیلی لاغری در دختران شایع تر و وزن طبیعی نیز در دختران توزیع بیشتری دارد و در محدوده اضافه وزن و چاقی پسران هستند که پیشی می گیرند
در سنجش اولیه، ۶ درصد دانش آموزان لاغر و خیلی لاغر بودند. در سنجش ثانویه و بعد از مداخله این عدد به ۵.۲۹ درصد رسید.
در سنجش اولیه ۶۳.۹ درصد دانش آموزان دارای وزن طبیعی بودند که در سنجش ثانویه و بعد از مداخله این عدد به ۶۶.۹۱ درصد رسید.
در سنجش اولیه ۳۰.۱ درصد دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاقی بودند که بعد از مداخله این عدد به به ۲۷.۷ درصد رسیده است.
اینها روی کاغذ خروجی قابل قبولی است و به نظر می آید به آن سه درصد هدف این معاونت رسیده باشد اما همانطور که ذکر شد باید کنترل و نظارت بر این خروجی ها شفاف و مشخص باشد تا بتوان این داده ها را قابل استناد دانست.
همچنین در گزارش امروز از این خروجی این طور نتیجه گیری می شد کرد که در سنجش اولیه درصد آمار لاغری و خیلی لاغری در دختران شایع ترو وزن طبیعی نیز در دختران توزیع بیشتری دارد و در محدوده اضافه وزن و چاقی پسران هستند که پیشی می گیرند.
اینجاست که باید ذکر کرد عوامل مختلفی در اضافه وزن و چاقی دانش آموزان مؤثر است. خاصیت های هر فرد مثل جنس، سن، عادت به کم تحرکی، برنامه شخصی، وراثت، قدرت تصمیم گیری، موادغذایی دریافتی و فعالیت حرکتی در این امر دخیل است و می توان با تغییر سبک زندگی بر عوامل تحمیلی مانند وراثت غلبه کرد. البته بیش از همه اینها شاید سبک زندگی والدین است که روی این مساله اثرگذار می باشد. دانش تغذیه ای که والدین دارند مصرف غذایی والدین، ترجیحات غذایی والدین، وضعیت وزن والدین، ترغیب والدین به فعالیت، الگوهای فعالیت حرکتی والدین و.... همین طور عوامل اجتماعی نیز دخیل است مانند الزامی چون پاندمی کرونا که جهانیان را تا حد زیادی خانه نشین کرد. در کنار آن عواملی مثل ارزش گذاری و فرهنگ سازی برای کنترل چاقی و یا دسترسی به مراکز تفریحی و ورزشی و… نیز دخیل است.
اما آمار دیگر حاکیست که در دامنه لاغر و خیلی لاغر دانش آموزان، استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خراسان جنوبی، کرمان و یزد، در دامنه اضافه وزن، استان های شهر تهران، مازندران و گیلان و در دامنه چاقی، به ترتیب استان های گیلان، شهر تهران و مازندران قرار دارند.
این الگو نیز می تواند میان پدیده های اجتماعی و الگوهای تغذیه ای مثل رفاه، غذاهای در دسترس در مناطق و پدیده های لاغری بیمارگونه و چاقی نیز رابطه ای را مشخص نماید.
منبع: markazisport.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب